Kanaryaların kökeni özellikle isimlerini aldıkları Kanarya adaları ve Azor , Madeira adalarý , Güney Avrupa ve Kuzey Afrika’da su yakınlarındaki alanlardan gelir. Tabi ki evcilleştirilme sonucu artık her yerde karşılaşılmaktadır.

     GENEL  ÖZELLİKLERİ VE TARİHÇESİ :13-14 cm boyunda ötücü bir kafes kuşudur. Yabanilerinin rengi çeşitli olmakla beraber evcilleri sarı renktedir. 22 kadar türü bilinmektedir. Daha sonraları veterinerlik enstitülerinde  birçok ırk üretilmiştir.
      Kanaryaların dünyaya yayılması ile ilgili hayli ilginç bir hikaye vardır : 16 Y.Y. 'da Kanarya adalarından Avrupa’ya gelen bir gemi İtalya yakınlarında karaya oturur. Gemiciler gemiyi terk ederken kanaryaları serbest bırakırlar. Elbe adasına sığınan bu kanaryalar çiftleşerek üremeye başlarlar. İnsanların yakalayıp evcilleştirmesi ile de bütün dünyaya yayılırlar.

KANARYANIN GENEL  ANATOMİSİ :

    

 

IRK KANARYALARI

 

YORKSHIRE

     Adı İngiliz YORKSHIRE kontluğundan gelmektedir. Zaman içinde daha iri ve güçlü ”Golding”diye adlandırılan yeni tip geliştirilmiştir.

(Bu ırkı değerli kılan Özellikler ) :

1-) Duruş (25 Puan) : 80 derecelik açıyla dik ve asil durur. Baldırlar muhakkak görünmelidir. Kuş uzun-güçlü, hemen hemen arasından geçilecekmiş gibi duran bacaklar üzerinde dik durmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta kuyruğun rahatça taşınabiliyor gözükmesidir.
2-) Tüy (25 Puan) :İpek gibi, dar ve sık, yatık olmalıdır. Kanat ve kuyruk sımsıkı, kapalı olmalıdır. Kuyruk ucu çok az çatallı olabilir.
3-) Kafa (20 Puan) : Kafa her yönü ile yuvarlatılmış ve dolu dolu yanaklarla vücudun iriliğine uymalıdır. Tüylerinin bolluğu nedeniyle gözler üzerinde uzanan kaş olabilir. Gaga kısa ve huni gibi olmalıdır. Gözler mümkün olduğunca kafa ortasında olmalıdır. Boyun mümkün olduğunca belirsiz olup, bir bütünmüş gibi görünmelidir.
4-) Vücut (10 Puan) :Omuzlar geniş ve yuvarlaktır. Göğüs dolgun olarak gaga dibinden başlayarak, havuç şeklinde kuyruğa doğru incelmelidir. Karın ve kuyruk altı düz bir çizgi şeklinde olmalıdır.
5-) Boy (10 Puan) : En az 17cm olmalıdır.
6-) Renk ve Genel İntiba (10 Puan) : Kafeste kendini sunması, temizliği, canlılığı ve ayrıca homojen olarak kuşun boyanması da göz önünde tutulur.

 

LANCASHIRE :

     İsmi İngiliz Lancashire kontluğundan gelmektedir. Tepesi en önemli özelliğidir. Tüm kanaryaların en irisidir. Bu ırk 1750 ‘li yıllarda oluşmuştur. Geçen yüzyılda  Dünya Savaşları nedeniyle bu ırkın soyunun tükenmesinden sonra, 1950 ‘li yıllarda yeniden üretilmesiyle, bu nesil tekrar canlandırılmıştır. Sadece sarı ve beyaz renkte olmak zorundadır.

 (Bu ırkı değerli kılan Özellikler ) :

1-) Tepe ve Baş (30 Puan): Yukarıdan bakıldığında tepesi tıpkı bir at nalı şeklinde olup, orta noktasında tüm kafaya yayılmaktadır.Tepe gaga dibinden gözlerin yarısını kaplayıp arkaya devam etmektedir. Kırçıl tepe kabul edilebilir. Amaç açık renk tepeye ulaşmaktır. Yoğun ve çıkıntılı şeklinde kafa geniş, hafif basık, yassı ve mutlaka kaşlı olması gerekir.
2-) Boy (25 Puan) : 22cm – 23cm olmalıdır.
3-) Vücut ve duruş (15 Puan) : Kuş büyük, güçlü,  sağlam bir izlenim vermelidir. Omuzlar iyice belli olmalı, göğüs kısmı dolu dolu  olmalıdır. Kanatlar, kuyruk uzun, düz ve çok az düşük (kıvrık değil).  Kuş dik durmalıdır. Ama Yorkshire gibi dimdik ve gergin değildir.
4-) Boğaz ve Ense (10 Puan) : Güçlü ve dopdolu olan boğaz, kafa ve vücut arasında çepeçevre, girintili olup kafayı vücuttan biraz ayırmalıdır.
5-) Sırt (5 Puan) : Sırt uzun dolu iyice yuvarlatılmış olmalıdır. Sırt formunda çok az bir kamburluk hissedilmelidir.
6-) Tüy ve Ayaklar ( 5 Puan) : Tüyler çok zengin ve uzun, bacak uzun kuvvetli, hafif açılı (eğik) olmalıdır. Baldır kısmen gözükebilir.
7-) Genel İntiba (10 Puan) :  Kuşun ve kafesin temizliği, kafesteki duruşu, kendini sunması genel intibayı tamamlar.

 

BORDER:

       1890 Yılında,ötücü kuşlar Yorkshire ve Norwich den ayrı bir ırk olarak meydana getirilmiştir. Adını İngiltere ile İskoçya arasındaki sınır bölgesinde yetiştirildiği için İngilizce’ de sınır demek olan Border kelimesinden almaktadır.En önemli özelliği ipek gibi tüyleri ve şık duruşudur.

   (Bu ırkı değerli kılan Özellikler ) :  

1-) Kafa ve boğaz (10 Puan) : Kafa gaga kökünden başlamalı,dolgun ve  yanaklara doğru iyice yuvarlak görünmelidir. En önemli özelliği kafa ile vücudu ayıran hayali bölgenin (kolye gibi) gözle görülür şekilde belli olmasıdır. Kafa mümkün olduğunca küçük ve yuvarlak, gözler ise merkezinde olmalıdır.
2-) Vücut (15 Puan) : Özellikle göğüs her yönüyle yuvarlak olmalı omuzlar rahatça hissedilebilmeli hafif kambur ve sırt formu yumurta şeklinde olmalıdır.
3-) Kanat (10 Puan) : Kanatlar iyice yatık olmalı ve kuyruk köklerini örtmelidir.
4-) Ayak ve Bacaklar (5 Puan) : Ayaklar küçük pullarla bezenmiş  ve vücutla uyumlu  olmalıdır.
5-) Tüy (10 Puan) : Tüyler ipek gibi yatık ve dümdüz olmalıdır.
6-) Kuyruk (5 Puan) : Kısa, dar, ucu hafif çatallı, kuşun kuyruğunun pipo sapı gibi kolayca taşınır görüntüye sahip  ve vücudunun 1/3 ü kadarı olmalıdır.
7-) Duruş (15 Puan) : Renk homojen olarak (rengin vücudun her yerine eşit tonda yayılması) canlı, parlak olmalıdır.
8-) Boy (5 Puan ): Kuşun boyu 14,5 – 15,5 cm arasında olmalıdır.(Yarışmalarda kullanılan kafeslerdeki 8 tel boşluğuna 2 tünek konarak, boyu elle tutulmadan kuyruğun tüneği geçip geçmemesi dikkate alınarak ölçülür.)
9-) Genel İntiba (10 Puan) : Kuşun hareketlerinin zarifliği, kendini sunması. (Yarışmalarda kafesin ve kuşun temizliği de dikkate alınır.)

 

PARISER TROMPETER

    Çok iri ve en eski Frise kanarya ırkıdır. Temel süsler yanında (Manto, göğüs süsü, yan süsler) 2. derecede süslerde bütünleyici, tamamlayıcı olarak bulunur. Kırmızı hariç her renkte olabilir. 

(Bu ırkı değerli kılan Özellikler ) :

1-) Yan Süsler (15 Puan) : Baldırın üzerinde iki yanda da simetrik olarak yukarı doğru çıkmalıdır.
2-) Boy (10 Puan) : 19 cm ‘den uzun olmalıdır.
3-) Tüy (10 Puan) : Kaliteli uzun ve hacimli olmalıdır.
4-) Duruş (10 Puan) : Kafa, sırt, kuyruk bir çizgide olacak şekilde, bacaklar eklem yerlerinden hafif büyük; ama vücut dik durmalıdır.
5-) Manto ve Buket (10 Puan) : Mümkün olduğunca uzun ve düz bir hat boyunca tüyler her iki yana dökülmeli. Tek tek tüyler geniş olmalıdır. Bu süsün altın buket ( Bouguet ) denilen tamamlayıcı bir süsü bulunur. Çok yumuşak ince tüylerden oluşan bu süs alta mantonun bittiği yerden aşağıya doğru dökülmelidir.
6-) Göğüs Süsü (10 Puan) : İki yandan gelen tüyler, hacimli olarak ortada birbirine karışmalıdır.
7-) Kafa (7 Puan) : Kafa geniş ve vücuda uyumlu olmalıdır. Kafadaki süsler çeşitlidir. Bunlardan biri “Pisi Kopos Kasketi” ‘dir. (Calutte) Bu süste kafanın arka tarafından gelen tüyler, kafanın arka/orta noktasında birleşip burada dik bir uç oluşturur. Bir diğer süs ise, tüylerin kafanın her hangi bir yönüne doğru yatarak oluşturdukları “Kasket” (Cargue) denilen süstür. Bir diğeri de “Favori” denilen (Favoritten) iki taraftaki yanaklardan mümkün olduğunca güçlü olarak dışarı doğru çıkan süstür. Bu süslerden başka daha çeşitli süslerde bulunabilir.
8-) Horoz Tüyleri (5 Puan) : Uzun ve kalındır. Her iki taraftan, kuyruk köklerinden sarkar ve mutlaka bulunmalıdır.
9-) Kuyruk (5 Puan) : Kapalı uzun ve geniştir. Ucu çatallı değildir, kare gibi köşelidir.
10-) Kanatlar (5 Puan) : Uzun ve iyice yatık olmalıdır.
11-) Ayaklar ve tırnaklar (5 Puan) : Uzun ve güçlü olup baldırları tüyle kaplıdır. Tipik bir özelliği de uzunca ve dönmüş olan tırnaklarıdır. Bu özellik yavrularda daha tam olmamış olsa dahi, oluşacağına dair ipucu vermelidir.
12-) Boyun (3 Puan) : Mutlaka süs olmalıdır. Gaga altından, yanlardan dolanarak, çepeçevre boğazı bir halka gibi sarıp, kafa ile vücut arasında bir eklem yeri gibidir.
13-) Genel İntiba (5 Puan) : Kuşun ve kafesin temizliği, kafesteki duruşu, kendini sunması genel intibayı tamamlar.

 

NORWICH

       1860’lı yıllardan beri tanınan bir İngiliz Irkı ‘dır. En önemli yetiştirme amacı, bir bütün halinde kuşta yuvarlaklığı sağlayabilmektir.

  (Bu ırkı değerli kılan Özellikler ) :

1-) Form (25 Puan) : Her tarafıyla yuvarlatılmış olup, kısa, tıknaz, topan şekilde bir bütünlük gösterir. Sırt geniş ve hissedilebilir. Boğaz, göğüs, göbek hattı kuyruğa kadar iri kaz yumurtası görünümünde, bükümsüz ve kıvrıntısız olmalıdır.
2-) Kafa (10 Puan) : Her yönüyle yuvarlak yüksek alınlı, kubbe gibi olmalıdır. Gaga kısa ve konik, uzun çıkıntılı kaşlara sahiptir.
3-) Boğaz ve Ense (10 Puan) : Olabildiğince kalın, dolu ve geniştir. Kafa ile vücudun birleşme yeri hiç belli olmamalıdır.
4-) Kanat (10 Puan): İyice yatık, kanat uçları birbirine yapışık olmalıdır ve vücuttan sarkmamalıdır.
5-) İrilik (10 Puan) : En az 16cm olmalıdır.
6-) Tüy (10 Puan) : Yumuşak ipek gibi ve iyice yatık olmalıdır. Horoz tüyleri olmamalıdır.
7-) Kuyruk (5 Puan): Kısa, düz, kapalı, mümkün olduğu kadar küçük, çatallı, hırpalanmamış olmalıdır. Aşağıya doğru sarkmamalı, kuyruğunu kolayca taşıyormuş gibi hissettirmelidir.
8-) Bacaklar ve ayak (5 Puan) : Kuşun doğru pozisyonda durması, normalden biraz geride duran bacaklarına bağlıdır. Bacaklar, kısa, küçük, narin ve vücuda uyumludur. Kesinlikle baldır görünmemelidir.
9-) Genel İntiba, Renk, Duruş (15 Puan) : İstenilen homojen olarak kuşun boyanmasıdır. Kesinlikle tünekte yatmamalıdır.  45 derece açı ile durmalı, biraz küstah ve dikkatli görünmelidir. Sağlığı, kuşun kendini sunuşu ve temizliği intibayı tamamlar.

 

CRESTED :

       Kökeni İngiltere’ye uzanan bu kuşlardaki en belirgin özellik , ilginç tepeleri ve güçlü kafalarıdır. Vücut yapısı Norwich ’e göre daha uzun (Konik) şekildedir.Kırmızı haricinde diğer bütün renkleri mevcuttur.

  (Bu ırktaki kuşu değerli kılan özellikler:)

1-) Crested (tepeli)(45 Puan) :  En belirgin özelliği olan tepe, mümkün olabildiğince büyük olmalıdır. Kafanın tam merkezinden , eşit şekilde her yöne doğru, gözleri ve gagayı örtecek şekilde dağılan tüyler, yapıları itibariyle uzun ve geniş olmalıdır. Tepeden bakınca yusyuvarlak ve kesintisiz gözükmelidir.Yandan gaga ucuna bakınca, tepe kenarları dümdüz bir çizgide simetrik durmalıdır. Kafa arkası tamamen düz bir geçişle kafa ve vücut fark edilmeyecek şekilde birbirine bağlanmalıdır.
2-) Crested (Kafa) (45 Puan) : Kafası mümkün olduğunca iri , geniş ve hafifçe basık olmalıdır.Yukarıdan bakınca genişçe ve yuvarlak , yandan ve önden bakınca , iri ve biraz basık görünmelidir.Tepelide olduğu gibi , kafa tüyleri yumuşak , geniş ve uzun olup , gözleri örten kaşlar iyice belirgin olmalıdır.
3-) Vücut (10 Puan) : İri yapılı ve güçlü olmalı , Norwich ’e göre uzun yuvarlak görünmemelidir.Göğüs yuvarlakça , sırt geniş ve hafifçe şişkindir.
4-) Tüy (10 Puan) : Uzun tüylerle kaplı vücutta ipek gibi olan tüyler , Norwich ’teki gibi yatık değildir. En önemli ırk özelliği kuyruk kökünden itibaren her iki yandan aşağı doğru sarkan horoz tüyleridir.
5-) Duruş (10 puan) : Normalde 45 derece açıyla  durmalıdır.Tünekte kesinlikle yatmamalıdır.Tepeli, tepesi yüzünden, kabak ta kaşları yüzünden önünü daha rahat görmek için Norwich ’e göre daha dik durur.
6-) Boy (5 Puan) : En az 17 cm olmalıdır.
7-) Gaga (5 Puan) : Kısa küt olup büyükçe olan kafayı , güçlendiren bir etki yaratmalıdır.
8-) Boyun (5 Puan) : Kalın ve güçlüdür.
9-) Ayaklar (5 Puan) : Kısadır ve eklem yeri gözükmelidir.
10-) Genel intiba (5 Puan) : Bu ırk biraz sakin görünüşlüdür ama iyice de kaygısız gözükmemelidir. Kafesteki hareketleri, kendini sunması, temizliği, sağlıklı görünmesi, önemlidir.

 

PADUANER

 

    İtalya da ki “Padua” yöresinden gelen bu tepeli Frise kanarya da temel olarak, Manto, Göğüs üstü, yan süsler aranır. Her renkte olabilir. 1997 standardı ile birlikte araçlı da yarışmaya katılabilir.

 (Bu ırkı değerli kılan Özellikler ) :

1-) Tepe, Kafa, Boyun (15 Puan) : Kafa geniş, dolu ve vücuda uyumlu olmalıdır. Tepe tam orta noktasından ayrılıp gaga kökünü ve gözlerin yarısını örtmelidir.
2-) Tüy (15 Puan) : İpeksi ve boldur. Tüy kalitesi önemli ve değerlidir.
3-) Boy ( 10 Puan) : En az 18 cm olmalıdır.
4-) Manto (10 Puan) : Düz bir hat boyunca her iki yana dökülen tüyler tek tek ve geniş olmalıdır. Manto, sırtın yarısından fazla olmalıdır. Hacimli ve simetrik olmasına dikkat edilir.
5-) Göğüs Süsü  (10 Puan) : Hacimli olan göğüs süsünde tüyler her iki yandan gelip ortada birbirine karışmalıdır. Karışım noktasında mutlaka süs vardır.
6-) Yan Süsler (10 Puan) : Her iki yandan yukarıya (kanatlara kadar) simetrik olarak çıkarlar.
7-) Duruş (10 Puan) : Sırt ve kuyruk bir çizgide gözükecek şekilde dik durmalıdır. Mevcut açı derecesi 65 ‘tir)
8-) Kanatlar (5 Puan) : Uzun ve gövdeye yapışıktır.
9-) Kuyruk ( 5 Puan) : Kapalı, uzun ve geniş olmalıdır. Horoz tüyleri mutlaka görünmelidir.
10-) Ayaklar (5 Puan) :Bacaklar kuvvetli, baldırlar iyice tüylüdür.
11-) Genel İntiba (5 Puan) : Kuşun ve kafesin temizliği, kafesteki duruşu, kendini sunması genel intibayı tamamlar.

 

SCHWEIZER FRISE 
JAPON (TÜRK KIVIRCIĞI)

 

      Türkiye ‘de Japon adı altında bir tür kıvırcık kuş, uzun yıllardır, masalarda yarışıyor. Literatürü incelediğimizde böyle bir ırk kuşuna rastlamıyoruz. Her ne kadar “Japonya ‘dan geldi” diye konuşulsa da  böyle bir ırka rastlanmamıştır. (Japonhaso ve Makika gibi literatürlerde yer almaz) ülkemizdeki birçok besicinin ortak inancına göre; bu türün : Gilbert İtalicus X İsviçre Frise’sinin melezlemesi olduğuna inanılır.

 (Bu ırkı değerli kılan Özellikler ) :

1-) Kuyruk ve duruş (25 Puan) : Kuyruk dümdüz ve dik, ayakların arkasında 3. bir bacakmış gibi görünen, tüneğe yapışık, hatta tüneğin altına girmiştir. Kuyruk yandan bakıldığından yay gibi olmalıdır. Kuyruğu tüneğe yapışık vaziyette dikelmekten, ayakta durma zorluğu çekmesi lazımdır. Kuyruğun ucu uzun ve dar, ucu az çatallı olmalıdır.
2-) Bacaklar (20 Puan) : Baldırlara kadar sıvanmış çıplak bacaklar, eklem yerlerinden ters yöne çıkacakmış gibi durmalıdır. Baldırlar kısa tüylü, çıplak gibi görünmelidir.
3-) Baş ve boyun (10 Puan) : Yetiştiricilerin “badem kafa”, “yılan kafa” gibi yakıştırmaları vardır. Anlaşılacağı üzere biraz basık, küçük, kıvrımsız oval bir baş  öne doğru eğik olmalı ve boyunla bütünleşmelidir. Boyun İtalicus gibi olmamalıdır.
4-) Göğüs süsü (10 Puan) : İki yandan gelen tüyler göğüs ortasında buluşup , orada bir boşluk oluşturmalıdır.
5-) Manto (10 Puan) : Uzunca düz bir hat boyunca tüyler iki yana dökülmelidir.
6-) Kanat ve yan süsler (10 Puan) : Kanatlar uzun, vücuda yapışıktır. Yan süsler baldırların üzerinden, her iki yandan simetrik olarak yukarıya doğru yükselmelidir.
7-) Tüy (5 Puan) : Süsler haricinde tüyler yatık olmalıdır.
8-) Genel İntiba (5 Puan) : Kuşun sağlığı, kafesin temizliği, poz vermesi ve uysallığı aranır.

 

GLOSTER

     

(Bu ırkı değerli kılan Özellikler ) :

1-) Kafa (20 Puan) : Kafa geniş, tepeden bakınca büyük ve yuvarlak görünmelidir. Dolu yanaklı, kafa ile vücut bütün olmalı; boyun belli olmamalı ve birleşik gözükmelidir. Gaga kısa ve küt, huni gibi olmalı kaşlar geniş, tek tek tüylerden meydana gelmelidir. Tam tepeden bakıldığında kaşlardan, gözler görülmemelidir.
2-) Tepe (20 Puan) : Tepe olabildiğince yuvarlak ve kapalı, düz bir çizgi ile doğrudan doğruya gözler üzerinden anlaşılamayacak bir geçişle kesintisiz enseye uzanmalıdır. Kafa ile vücut bütün olmalı, birleşik gözükmelidir. Tepe noktası, oldukça küçük yukarıdan bakıldığında, kafa tasının tam ortasında olmalı, ve yanlardan gözlerinin üzerine yatmalıdır.
3-) Vücut (20 Puan) : Her yönüyle yuvarlatılmış, kısa, sıkıştırılmış gibi olmalı, sırt ve göğüs dolgun olmalıdır. Kanat uçları 45 derece açıyla duran yarım lastik top gibi gözükmeli, uçları bitişik olmalıdır.
4-) Kuyruk (5 Puan) : Kısa, dar, mümkün olduğunca küçük ve ucu az çatallı olmalıdır.
5-) Tüy (15 Puan) : Vücuda yapışık dümdüz ve yatık olmalıdır.
6-) Duruş (10 Puan) : 45 Derece açı ile durmalı kafes alışkanlığı dikkate alınmalıdır. Kuş mağrur ve hareketli olmalıdır.
7-) Bacak ve Ayak (5 Puan) : Kısacık narin, bacak ve ayaklara sahip olmalıdır. Bacaklar çok küçük pullarla bezenmiş ve hafifçe bükük olmalıdır.
8-) Boy (15 Puan) : 12cm geçmemelidir.
9-) Genel İntiba (5 Puan) : Kuşun ve kafesin temizliği, kafesteki duruşu, kendini sunması genel intibayı tamamlar.

 

FİFE FANCY

 Five Fancy Irk Standartları.

1-Boy: 11.5 cm den küçük olmalı
2-Vücud:Göğüs karın dolu ve yuvarlak formlu olmalı sırttada aynı yuvarlaklık devam etmeli Kuşun boynunun altından kuyruğunun altına kadar bir yuvarlaklık belirli şekilde görülmeli Sırt bombeside belirgin ve dışa doğru olmalı.Göğsünün ortasında tüy birleşme çizgisinin görülmemesi istenen bir özelliktir.
3-Kafa boyun ve gaga:Kafası vücuda uygun ve oldukça yuvarlak olmalı.Boynu çok belirgin olmalı kafa ile boynun gövdeden ayrı olduğu izlenimini ilk bakışta vermeli.Gagası kısa ve konik olmalı.
4-Tüy: İpeksi kaygan ve sık tüylü olmalı.
5-Duruş:Kuvvetli bir kavrayışla tüneğe 60 derece açı ile durmalı kuşun yüksek durması avantajdır.
yatık duruş istenmeyen bir özelliktir.
6-Kanat:Kanatlar çaprazlanmadan kuyruk üstünde durmalıdır. Düşük kanat istenmeyen bir özelliktir.
7-Renk:Aynı homojenlikte tüm vücuda yayılmış.bakınça yumuşak ve parlak görünmelidir. Kuşa Kırmızı veya oranj boya verilmemelidir.
8-Kuyruk:Kuyruk kısa dar ve iyi biçimli olmalıdır.
9-Bacak:İnce ve uzun bacakları vücudu ile iyi bir uyum içinde olmalı ve baldırları görünmelidir.
10-Genel izlenim: Kuş temiz sağlıklı ,kafese alışmış ,hareketli ve kondisyonlu olmalı Yarışma kafesinin temizliğine dikkat edilmelidir.