Bitlerle mücadele
Bunlar deri ve tüylerde yaşayan eklem bacaklılar olup çoğu hayvan derisindeki ölü hücreleri yiyerek, bazıları da kan ve lenf emerek zararlı olur. Gerekli önlemler alınmazsa ve mücadele edilmezse bunlar kanaryalar için öldürücüdür.
Kafes kuşlarında en çok görülen dış parazitler bitler, keneler, kırmızı akarlar ve uyuz etkenleridir. Bu parazitler bazı hastalıkları da taşımaları dolayısıyla çok önemlidirle
En çok görülenleri bitlerdir. Kırmızı, gri ve beyaz renklerde görülürler. Bilhassa kırmızı bitler çok tehlikelidir. Kuşların devamlı kanını emerek zayıf düşmelerine ve hatta ölümlerine bile yol açarlar. O kadar çabuk ürerler ki kısa sürede sayıları binlere ve on binlere ulaşır. Bu parazitler gelişimlerini sadece beş günde tamamlarlar. Bunlar kafesin her tarafında ve kuşların üzerinde görülür. Geçtikleri yerlerde beyaz dışkı bırakırlar ve yumurtaları siyah karartılar şeklinde kafesin her yerine yapışıp kalır.
İlk çiftleştirdiğim kanaryaların yavrularını bit yüzünden kaybettim. O zaman daha çocuk yaştaydım ve tehlikenin farkına varamadım. Yuvaya keçe koymuştum. Yavrular ( iki taneydi) on üç günlükken yuvadan atladılar. Anne daha önce yuvayı terk etti. Sürekli kaşınıyorlardı. Keçeyi kaldırıp baktım ve kıpkırmızı bir tabaka görünce dehşete düştüm. Hemen kafesi değiştirdim ve yavruları beslemeye çalıştım. Ama çok zayıf görünüyorlardı ve anneleri hiç beslemiyordu. Sonuçta öldüler. O zamanlar bit ilacı olarak King haşerat tozu, Rin gibi toz ilaçlar vardı. Etkileri vardı ama kışın onbeş günde bir, yazın her hafta kuşları bunlarla ilaçlamak gerekiyordu. Hiç ihmale gelmiyordu ve ben acemiydim.
Şimdi artık çok daha modern ve etkili ilaçlar var. Hammaddelerine
göre gruplara ayrılmışlar;
1-Organik Fosforlu İnsektisitler: Çok kuvvetli ve zehirli etkiye
sahiptir. Kuşların üzerinde asla kullanılmamalıdır. En önemlileri
Diklorvos ve Triklorfon (Neguvan) dır. Diklorvos suyla seyreltilerek
dezenfekte ve buharlama şeklinde kullanılır. (Kuşlar başka yere
alınarak).Neguvan toz ise %1 oranında suyla karıştırılıp kafeslere
püskürtülür.
2-Karbamat Grubu İnsektisitler: Etken maddesi Karbaril toz dur. Kuşlara bir
zararı yoktur. En çok kullanılan ilaçtır. Her yerde satılır. En
etkilisi Ocepao adı altında Avrupa’da satılmaktadır.
3-Piretrin ve Piretroitler: Çok etkili ve zehirlilikleri o oranda azdır.
Genellikle spray şeklinde kullanılır. Avispray, Ardap bu grup
ilaçlardır. Gereken etkiyi göstermesi için yedi-on gün içinde
tekrarlanmalıdır.
4-İvermektin: Mikrobiyal (antibiyotik) etkili bir
antiparaziter ilaçtır. Ağız yoluyla kuşlara uygulanır. Ölçüsü 1
litre suya 1 ml olmalıdır.Kışın iki ayda bir, yazın ayda bir
uygulanması gerekir. Zehirleme oranı çok düşüktür. Çok nadiren yan
etkisi olabilir. (Kabarıklık,durgunluk,iştahsızlık).
Ben iki seneden beri düzenli bir şekilde ivermektin kullanmaktayım. Yazın takviye olarak üzerlerine Avispray sıkıyorum. Çok şükür iki senedir bit görmedim.
Ancak zaman içinde bu eklembacaklılar bağışıklık kazanabileceğinden beş-altı senede bir ilaçları değiştirip kullanmak yani devamlı aynı bit ilacını kullanmamak gerekir.
İrfan KAPUSUZ